Suối nguồn- Howard Roak bị đuổi học

    Để khỏi áy náy lương trước tâm khi quyết định đuổi học một trong những sinh viên suất sắc của học viện kiến trúc, ông trưởng khoa dành cho Roak một cơ hội cuối, sau đây là trích đoạn cuộc nói chuyện cuối cùng của họ. Roak vẫn bị đuổi học.
....."Đây," Roak nói từ tốn và chỉ qua cửa sổ."Thầy có nhìn thấy trường học và thị trấn này không? Thầy có thấy có bao nhiêu người đang đi lại và sinh sống ở đó không? Thực lòng, em không hề quan tâm đến việc một hay là tất cả bọn họ nghĩ gì về kiến trúc- hay về bất cứ vấn đề nào khác. Thế thì tại sao em phải coi trọng những gì mà tổ tiên họ nghĩ về kiến trúc?"
    "Vì đó là truyền thống thiêng liêng của chúng ta"
    "Tại sao?"
    "Vì Chúa, sao anh lại có thể ngây thơ thế nhỉ"
    "Nhưng em không hiểu. Tại sao thầy cứ muốn em nghĩ rằng đây là một công trình kiến trúc vĩ đại?" Roak chỉ vào bức tranh đền Parthenon. (được đóng khung và treo trang trọng giữa phòng*)
    "Đó là đền Partheon!", ông Trưởng khoa nói.
    "Phải, chính là nó"
    "Tôi không có thời gian để lãng phí vào những câu hỏi ngốc nghếch."
    "Thôi được rồi." Roak đứng dậy, anh cầm một cái thước dài ở trên bàn và tiến về phía bức tranh. "Em có thể nói với thầy cái này lố bịch thế nào không?"
    "Đấy là đền Partheon!", ông Trưởng khoa nói.
    "Chính thế, quỷ tha ma bắt, chính là đền Partheon khốn kiếp!"
Cây thước đập vào mặt kính phủ ngoài bức tranh.
   " Thầy nhìn xem," Roak nói. "Những đường rãnh nổi tiếng trên những cái trụ nổi tiếng- chúng ở đó để làm gì? Để che giấu những khớp gỗ - khi những cái trụ còn được làm bằng gỗ; nhưng những cái trụ này đâu có làm bằng gỗ, chúng được làm bằng đá cẩm thạch. Những nét chìm ba, chúng là gì vậy? Gỗ. Những cái rầm gỗ - khi con người bắt đầu dựng những cái lán gỗ, họ cần phải ghép gỗ thành những nét chìm ba như vậy. Những người Hy Lạp của thầy dùng đá cẩm thạch nhưng họ lại đi sao chép kiến trúc xây bằng gỗ chỉ vì những người khác đã từng làm như thế. Rồi những kiến trúc sư Phục hưng mà thầy ngưỡng mộ lại tiếp tục sao chép những bản sao đá cẩm thạch của kiến trúc gỗ trong khi người Phục hưng dùng vữa. Bây giờ lại đến lượt chúng ta, chúng ta làm những bản sao trên thép và bê tông từ những bản sao trên đá cẩm thạch vốn bắt chước từ gỗ. Tại sao?"
    Ông trưởng khoa nhìn anh đầy tò mò. Có cái gì đó làm ông hoang mang; không phải bản thân những lời của Roak mà là cách anh nói.
.................
(*) phần này được tác giả miêu tả trước đó.